Bir Kent Güvenlik Endeksi Önerisi: Türkiye Kentleri Güvenlik Endeksi (GüvEn)
İnsan için güvende yaşama öncelikli konuların başında
gelmektedir. İlk yerleşimlerde, hatta henüz yerleşik hayata geçmeden önce bile
güvende olabilecek ortamın aranması birincildir. Neolitik çağdaki
yerleşimlerden, sonraki yıllarda ortaya çıkan kent devletlerine kadar
güvenlikli bir yaşama ortamının oluşturulması kültürün önemli bir işlevi olmuştur.
Avrupa Kentli Hakları Deklarasyonu’nda da belirtildiği üzere, günümüzde “mümkün
olduğunca suç, şiddet ve yasa dışı olaylardan arındırılmış bir kent” bir
kentli hakkı olarak görülmektedir.
Kentin güvenliğinin bunu etkileyen faktörlerin bir arada
değerlendirilmesine imkân veren bir endeks; bir yandan güvenliğin kentler
arasında ve o kent için zamansal boyutta nasıl değiştiğini anlamaya imkân
verebilecek, diğer yandan güvenliğe ayrılan emek ve sermayenin verimliliğinin
bir göstergesi olacaktır.
Türkiye’de ilk defa TUİK tarafından 2015 yılında hazırlanan “Yaşam Endeksi”nin bir boyutu olarak ele alınan kent güvenliği dört değişkene dayanmaktadır: Kentteki cinayet oranı, ölümlü ve yaramalı trafik kazası sayısı, gece yalnız yürürken kendini güvende hissedenlerin oranı ve asayiş hizmetlerinden memnuniyet oranı (Bkz. Tablo 1). TUİK’in ilk ve maalesef son defa hazırladığı Yaşam Endeksi oldukça önemli bir çalışmadır. Kısaca GüvEn olarak adlandırdığım Türkiye Kentleri Güvenlik Endeksi’nin de ilham kaynağı bu endekstir. Devamı için tıklayınız.